اختلال یادگیری چیست؟

اختلالات یادگیری گروهی از اختلالات عصبی رشدی هستند که می‌توانند توانایی فرد را برای یادگیری چیزهای جدید به طور قابل توجهی مختل کنند.

در نتیجه، فرد ممکن است در کارهایی مانند صحبت کردن، خواندن، نوشتن، توجه کردن، درک اطلاعات، به خاطر سپردن چیزها، انجام محاسبات ریاضی یا هماهنگ کردن حرکات دچار مشکل شود.

ناتوانی‌های یادگیری معمولاً در سنین پایین ایجاد می‌شوند و اغلب در طول سال‌های تحصیلی فرد تشخیص داده می‌شوند، زیرا تمرکز اصلی در مدرسه یادگیری است. تخمین زده می‌شود که 8 تا 10 درصد از کودکان زیر 18 سال دارای برخی از مشکلات یادگیری هستند.
با این حال، برخی از افراد تا زمانی که به دانشگاه نرسند یا شغلی پیدا نکنند، تشخیص داده نمی‌شوند، و برخی دیگر هرگز تشخیص رسمی دریافت نمی‌کنند، بنابراین بدون اینکه بدانند چرا با تحصیلات، کار، روابط و کارهای روزمره مشکل زیادی دارند زندگی خود را می‌گذرانند.

درک این نکته مهم است که افراد دارای اختلالات یادگیری عموماً دارای هوش متوسط تا برتر هستند و اغلب در زمینه هایی مانند علوم، ریاضی، هنرهای زیبا و سایر زمینه ها استعداد دارند.

فرد اغلب باهوش است، اما ممکن است شکافی  بین پتانسیل آنها و مهارت های مورد انتظار از یک فرد هم سن و سالشان وجود داشته باشد.

با این وجود، برخی از موفق ترین و تأثیرگذارترین افراد تاریخ دارای اختلالات یادگیری بوده اند، از جمله آلبرت اینشتین، لئوناردو داوینچی، توماس ادیسون و وینستون چرچیل.

انواع اختلالات یادگیری

“اختلال یادگیری” یک اصطلاح کلی است که انواع بسیاری از اختلالات یادگیری خاص را در بر می گیرد، از جمله:

نارساخوانی:

نارساخوانی شایع ترین اختلال یادگیری است که 80 درصد از موارد اختلال یادگیری را شامل می شود. یک اختلال پردازش زبان است که با مشکل در صحبت کردن، خواندن، نوشتن یا درک کلمات مشخص می شود. می تواند باعث شود که دایره لغات فرد با سرعت کمتری توسعه یابد و منجر به مشکلاتی در گرامر، درک مطلب و سایر مهارت های زبانی شود.

دیسگرافی:

افراد مبتلا به نارسایی نگاری ممکن است به دلیل مشکلاتی در واژگان، املا، دستور زبان، حافظه و تفکر انتقادی در نوشتن افکار خود دچار مشکل شوند. این وضعیت با دست خط ضعیف مشخص می شود، زیرا ممکن است فرد با فاصله حروف، آگاهی فضایی و برنامه ریزی حرکتی دست و پنجه نرم کند. دیسگرافی می تواند تفکر و نوشتن همزمان را برای فرد سخت کند.

اختلال ریاضی:

گاهی اوقات به عنوان “نارساخوانی ریاضی” شناخته می شود، این وضعیت شامل اختلالات یادگیری مرتبط با ریاضیات، مانند مشکل در اعداد، مفاهیم و استدلال می شود. افراد مبتلا به اختلال حساب ممکن است برای شمارش پول، خواندن ساعت و تشخیص زمان، انجام محاسبات ریاضی ذهنی، شناسایی الگوهای اعداد و به کار بردن فرمول های ریاضی دچار مشکل شوند.

اختلال پردازش شنوایی (APD):

افراد مبتلا به APD ممکن است در پردازش صداها مشکل داشته باشند زیرا مغز آنها اطلاعات شنیداری دریافتی توسط گوش را اشتباه تفسیر می کند. در نتیجه، آنها ممکن است ترتیب صداها را در کلمات خاص اشتباه بگیرند، یا ممکن است نتوانند بین صداهایی مانند صدای معلم و صدای پس زمینه در کلاس تمایز قائل شوند.

اختلال پردازش زبان (LPD):

زیر مجموعه ای از APD است که با مشکلاتی در پردازش زبان گفتاری مشخص می شود. ممکن است فرد در پیوند دادن معنی به گروه های صوتی که کلمات، جملات و داستان ها را نشان می دهند مشکل داشته باشد.

اختلالات یادگیری غیرکلامی (NVLD):

NVLD با مشکل در تفسیر نشانه های غیرکلامی مانند حالات چهره، زبان بدن، لحن صدا و سایر سیگنال های غیرکلامی مشخص می شود.

نقص حرکتی بینایی ادراکی/بصری:

افراد مبتلا به این بیماری ممکن است در هماهنگی دست و چشم و فعالیت های حرکتی مشکل داشته باشند. آنها ممکن است مکررا هنگام مطالعه خط را گم کنند، حرکات چشم غیرمعمولی را در حین خواندن یا نوشتن نشان دهند، حروف مشابه را قاتی کنند، در مسیریابی محیط خود مشکل داشته باشند و برای مدیریت وسایلی مانند خودکار، مداد، مداد رنگی، چسب و قیچی تلاش کنند.

EEG میتواند برای تشخیص و ارزیابی کودکان مبتلا به نقص توجه و اختلالات یادگیری مفید باشد

15 سپتامبر 2009 – یک مطالعه جدید با استفاده از الکتروانسفالوگرام (EEG) در کودکان مبتلا به اختلال یادگیری (LDs) و اختلال نقص توجه (ADD) داده های جدیدی را اضافه می کند که نشان می دهد EEG ممکن است یک روش تشخیصی امیدوارکننده باشد.

در تجزیه و تحلیل 1198 ثبت EEG در دانش‌آموزان نابالغ مبتلا به اختلال یادگیری و نقص توجه، 218 نفر (18%) دارای اختلالات EEG درجه II یا III ( طبق طبقه‌بندی مایو کلینیک) بودند. با این حال، زمانی که پیگیری بین 5 تا 10 سال بعد (میانگین 3.6 سال) انجام شد، EEG برخی از دانش‌آموزان – تقریباً 30 درصد از افراد مورد آزمایش – نرمال شده بود.

ارتباط بین اختلالات یادگیری و بیش فعالی

مطالعات نشان می‌دهد که در کودکان دارای اختلالات یادگیری، نرخ‌ نقص توجه، بیش فعالی و تکانشگری بیشتر است. هولوبرو و بری مطالعه ای انجام دادند که رابطه بین بیش فعالی و اختلالات یادگیری را بررسی کرد.

در این مطالعه، معلمان شش مدرسه ابتدایی دولتی و یک مدرسه خصوصی دانش‌آموزان خود را از نظر مشکلات یادگیری رتبه‌بندی کردند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که 26.5 درصد از کودکانی که به عنوان بیش فعال رتبه بندی شده بودند، مشکلات یادگیری نیز داشتند. در حالی که تنها 2/5 درصد از کودکان غیر بیش فعال مشکلات یادگیری داشتند. از این نتایج به نظر می رسد که بین اختلالات یادگیری و بیش فعالی ارتباط وجود دارد.

علت اختلالات یادگیری چیست؟

دانشمندان در ابتدا تصور می کردند که همه اختلالات یادگیری از یک مشکل عصبی منشا می گیرند. اما تحقیقات انجام شده توسط موسسه ملی سلامت روان آمریکا (NIMH) نشان می دهد که این نظریه دقیق نیست. در عوض، عوامل زیادی ممکن است در ایجاد اختلالات یادگیری نقش داشته باشند. به عنوان مثال، محققان NIMH در حال بررسی این موضوع هستند که آیا سموم محیطی می توانند منجر به ایجاد اختلالات یادگیری شوند یا خیر.

از آنجایی که علل بالقوه زیادی برای ایجاد اختلالات یادگیری وجود دارد، متخصصان بهداشت روان پیشنهاد می‌کنند که خانواده بر ردیابی دلیل ناتوانی تمرکز نکنند. بلکه بر یافتن یک درمان مؤثر تمرکز کنند. بر خلاف ADHD که اغلب با داروهای محرک درمان می شود، در حال حاضر یک درمان خاص برای مشکلات یادگیری وجود ندارد. با این حال، شواهد اخیر نشان می دهد که آموزش بیوفیدبک EEG می تواند در چالش های یادگیری خاص مانند حفظ بصری، بیان، و نارساخوانی مفید باشد.

بیوفیدبک EEG برای اختلالات یادگیری

تانسی و برونر، جوئل و جودیت لوبار اولین مطالعات EEG بیوفیدبک را به عنوان درمانی برای مشکلات توجه و یادگیری انجام دادند. با این حال، این مطالعات اولیه در مورد اینکه آیا آموزش بیوفیدبک موثر است یا خیر، قطعی نبود. به عنوان مثال، در مطالعه لوبار، پنج کودک از شش کودک مورد مطالعه علاوه بر بیوفیدبک EEG، از حمایت تحصیلی نیز برخوردار بودند. و در مطالعه Tansey و Bruner، آنها از آموزش بیوفیدبک معمولی و بیوفیدبک EEG استفاده کردند، بنابراین پیشرفت‌ها را نمی‌توان بی‌تردید به بیوفیدبک EEG نسبت داد. سپس، Tansey مطالعه ای را منتشر کرد که ابهام این مطالعات قبلی را برطرف کرد. او در مطالعه خود بر روی چهار کودک ناتوان در یادگیری، مشاهده کرد که نمرات IQ پس از آموزش EEG بهبود یافته است.

Tansey مطالعه دیگری را با 24 کودک ناتوان در یادگیری انجام داد. که نظریه او را مبنی بر موثر بودن بیوفیدبک EEG تایید کرد. وی خاطرنشان کرد که پس از بیوفیدبک EEG، آزمون هوش کامل وکسلر به طور متوسط 19 امتیاز بهبود یافت. نتایج این مطالعات نشان می دهد که بیوفیدبک EEG بر ناتوانی های یادگیری خاص تأثیر دارد. در حالی که به نظر می رسد سایرین بدون تغییر باقی می مانند. واضح است که تحقیقات بیشتری برای تمایز بین اینکه کدام مشکلات یادگیری با آموزش بیوفیدبک EEG بهبود می یابد و کدامیک در برابر آن مقاوم هستند، ضروری است.

حرف آخر

هر انسانی مجهز به مجموعه ای منحصر به فرد از نقاط قوت و ضعف است. همه ما قادریم برخی از کارها را بدون زحمت انجام دهیم اما در زمینه های دیگر تلاش بیشتری کنیم.

مهم است که بدانیم در حالی که افراد مبتلا به اختلالات یادگیری در یادگیری با چالش هایی روبرو هستند، اما به هیچ وجه از دیگران پایین تر نیستند. آموزش ویژه، درمان، حمایت، مهربانی و صبر می تواند به موفقیت آنها کمک کند.

اگر کودک شما مبتلا به اختلال یادگیری است یا فکر میکنید به تشخیص نیاز دارد، می توانید از متخصصان انستیتو سلامت مغز دانا کمک بگیرید. در مرکز سلامت مغز دانا، ما در کمک به افرادی که با مسائل مربوط به مغز دست و پنجه نرم می کنند، تخصص داریم. ما به شما کمک می کنیم مناسب ترین نوع درمان را برای خود پیدا کنید، و برای ایجاد یک پروتکل درمانی خاص برای نیازهای فردی هر شخص تلاش می کنیم.

اختلال نوشتن یا دیسگرافیا

اختلال نوشتن یک نوع شایع اخــتلالات یادگیری در کودکان است. در اختلال نوشتن توانایی فرد در نوشتن کمتر از حد معمول انتظار است. توانایی‌ها بر اساس سن، زمینه تحصیلی و هوش اندازه گیری می‌شود. معمولا این اختلال با مشکلات ذهنی، اختلال خواندن و اخــتلال یادگیری ریاضی همزمان است.

کودکان دارای اختلال نوشتن، تنها در مهارت‌های نوشتن با دیگر همسالان تفاوت دارند، اگر چه از هوش طبیعی و آموزش‌های کافی نیز برخوردارند. این کودکان ممکن است بد خط، نامرتب و کج و معوج بنویسند یا مرتکب غلط‌های دستوری، نقطه گذاری، پاراگراف بندی و املایی شوند. ممکن است دچار وارونه نویسی شوند مثلا "رود" را "دور" بنویسند.

انواع اختلال نوشتن

سه نوع اختلال در نوشتن وجود دارد:

1- دست خط

هر چند بهترین دانش آموزان هم دست خط کاملا خوبی ندارند، در دانش آموزان مبتلا به ناتوانایی‌های یادگیری مشکل بیشتر است، نوشته‌های آن‌ها غالبا ناخوانا است. علاوه بر آن، آن‌ها بسیار کند می‌نویسند. بــد خطی کودکان می‌تواند ناشی از مشکلات روانی، عاطفی و یا جسمی باشد. در این صورت مراجعه به متخصص ضروری است.

٢. املا نویسی

هجی کردن توانایی ایجاد هماهنگی بين اصوات و حروفی است که باید نوشته شود. تطابق و همخوانی بین واج‌ها و نوشته‌ها مهارتی است که در کودکان ناتوان در یادگیری به خوبی رشد نمی‌کند.

٣. ترکیب

این کودکان در انشا نوشتن و ترکیب درست کلمات به هنگام نوشتن مشکل دارند. در واقع آن‌ها در تبدیل گفتار به نوشتار نیز با ناتوانایی‌هایی مواجه هستند. برای مطالعه در زمینه مــهارت نوشتن کلیک کنید.

نشانه های اختلال نوشتن

کودکانی دارای اختلال نوشتن، ممکن است اشکالات و خطاهای زیر در نوشتن آن‌ها دیده شود:

• به طور کلی نوشتن نادرست و ناقص
• متناقض در نوشتن، به عنوان مثال حروف بزرگ و کوچک، یا اندازه‌های نامنظم
• کلمات یا حروف ناتمام، کلمات حذف شده به دلیل ضعف در مــهارت تمرکز
• فاصله‌های نامناسب بین کلمات و حروف
• پر رنگ نوشتن و فشار دادن مداد بر روی کاغذ
• نوشتن آهسته
• محدودیت در انتخاب کلمات به دلیل ضعف در مــهارت ارتباط کلامی

دلایل اختلال نوشتن

ژنتیک: به نظر می‌رسد ژنتیک در ابتلا افراد به اختلال نوشتن نقش دارد. شیوع این اختلال در بین افراد دارای سابق خانوادگی بیشتر است.

مشکلات مغزی: افراد مبتلا در کارکرد‌های مغزی خود اختلالات جزئی دارند. این عقیده وجود دارد که در این کودکان به دلیل تــاخیر در رشد کودک، رشد مغز آهسته‌تر از دیگران است.

اشکال در توجه و تمرکز: کودکانی که به اختلال عــدم تمرکز و پرش فکر مبتلا می‌شوند، در توجه، تمرکز و دقت خود مشکل دارند و حواسشان خیلی زود پرت می‌شود. آن‌ها نمی‌توانند برای مدت زمان طولانی ای بر موضوعی تمرکز کنند.

مهارت‌های حرکتی: در بسیاری از کودکان به دلیل اخــتلال هماهنگی رشدی مهارت های حرکتی دچار مشکل هستند. ضعف مهارت‌های حرکتی، عدم هماهنگی انگشتان و عدم هماهنگی بین دست و چشم‌ها می‌تواند منجر به اختلال نوشتن در کودکان شود.

سایر اختلالات یادگیری: هر گونه مشکلات دیگری مانند مشکل در خواندن، گوش دادن و سخن گفتن می‌توانند بر اختلال نوشتاری کودک تاثیر بگذارند.

پیامدهای اختلال نوشتن در کودکان

کودکانی که به اختلالات یادگیری دچار هستند اغلب مورد سرزنش والدین خود و تمسخر همسالان قرار می‌گیرند. این کودکان کم کم احــساس پوچی و بی‌کفایتی کرده و خود را جدا از دیگر همسالان می‌یابند. ممکن است به خاطر شکست‌های متعدد تحصیلی و سرزنش معلمان از مدرسه و درس خواندن بیزار شوند؛ گاه فــرار از مدرسه و یا مورد اذیت و آزار قرار گرفتن در کودکان مبتلا مشاهده می‌شود. در صورتی که اختلال نوشتن در کودک برطرف و درمان نشود، در بزرگسالی نمی‌تواند بسیاری مشاغل را برای خود انتخاب کند. بزرگسالان مبتلا اغلب مشاغلی را بر می‌گزینند که نیاز کمتری به نوشتن در آن وجود داشته‌باشد.

تشخیص اختلال نوشتن

اختلال نوشتن باید به موقع تشخیص داده شود و تحت درمان قرار گیرد وگرنه پیامد‌های ثانویه نامطلوبی به دنبال خواهد داشت. تشخیص این اختلال زمانی داده می‌شود که مشکلات نوشتن، در پیشرفت تحصیلی و فعالیت‌های روزمره فرد اختلال ایجاد کرده باشد. برای تشخیص اختلال نوشتن، باید از متخصص گــفتار درمانی و روانشناس کمک بگیرید. این کودکان مانند کودکان استثنایی نیاز به آموزش‌های خاص و تکنیک‌های درمانی دارند. 
این متخصصان برای تشخیص این اختلال، از تکنیک‌های زیر استفاده می‌کنند :

• ارزیابی درکِ کودک از تصاویر، حروف الفبا، اشکال و موضوعات مختلف
• میزان و چگونگی نحوه مشارکت دانش آموز در کارهای گروهی و کلاسی
• بررسی نحوه نوشتن جملات و املاء کلمات
• بررسی میزان توانایی کودک در نوشتن کلماتی که دارای تلفظ یکسان اما نوشتار متفاوت هستند.
• بررسی توانایی شنیدن کودک

درمان اختلال نوشتن

روش‌هایی وجود دارند تا بتوانیم به کودکان دارای اختلال نوشتن کمک کنیم. برای کودکان با مشکلات زبان نوشتاری از راهبردهایی شامل تمرین آمادگی برای نوشتن، مانند تقویت مهارت های حرکتی کودکان و آموزش و تمرین استفاده مناسب از مداد، مداد را درست گرفتن، سازماندهی مهارت‌های مربوط به علائم و نشانه‌ها، تمرین برای روان نویسی و آموزش مستقیم برای توسعه سازمان دهی نوشتن استفاده می‌شود. همچنین می‌توان از راهبردهای جانبی دیگر مانند استفاده از کامپیوتر و سایر وسایل کمک آموزشی استفاده کرد.

گاه اختلال نوشتن و خواندن به علت وجود مشکل نامحسوس در شنوایی رخ می‌دهد. بنابراین برای سنجش شنوایی کودک می‌توانید از او بخواهید تا به صدای یک ساعت مچی گوش دهد. از او بپرسید که آیا صدایش را می‌شنود؟ سنجش شنوایی در مصاحبات تشخیصی اختلالات یادگیری مورد بررسی قرار می‌گیرد.

برخی از راهکارهای بهبود اختلال نوشتن

برخی از راهکارها به کودک کمک می‌کنند تا به مرور زمان در مهارت نوشتن ارتقا یابد. جهت بهبود این اختلال در کودکان و افــزایش قدرت یادگیری مغز دانش آموزان می‌توانید راه‌حل‌های زیر را به کار ببرید:

_ از کودک بخواهید با استفاده از روان‌نویس خطوطی به صورت دلخواه بر روی کاغذ بکشد.

_همیشه وایت برد کوچک و قابل حملی در اختیار کودک باشد تا بتواند بر روی آن نقاشی بکشد و یا بنویسد.

_اغلب کودکان مبتلا به اختلال نوشتن در گرفتن مداد مشکل دارند. به آن‌ها کمک کنید تا مداد را به شکل صحیحی در دست بگیرند.

_بهتر است از مدادهای مناسب استفاده کنید. در صورتی که انگشتان کودکتان کوچک و یا ضعیف هستند مدادهای باریک‌تر را در اختیار او قرار دهید.

_از کودک بخواهید با دستی که تکالیف مــدرسه را انجام می‌دهد کاغذ باطله یا روزنامه را مچاله کند. این روش در تقویت عضلات دست و انگشتان و بهبود اختلال نوشتن می‌تواند مؤثر باشد.

_کاغذهای باطله را در اختیار کودک قرار دهید و از او بخواهید با قیچی آن‌ها را ببرد.

_از کودک بخواهید تا حتما زیپ، دکمه‌های لبای و بند کفش‌هایش را خودش باز و بسته کند.

_خطوط موازی با فاصله‌های متفاوت بکشید و از کودک بخواهید تا درست در وسط خطوط موازی، یک خط راست بکشد. این کار  برای افــزایش تمرکز در کودکان بسیار موثر است.

_شکل‌هایی را به صورت نقطه چین رسم کنید و از کودک بخواهید تا آن‌ها را کامل کند.

اختلال ریاضی در کودکان چیست؟ روش های درمان آن کدامند؟ 

اختلال ریاضی وضعیتی است که با توجه به سن، هوش و تحصیلات فرد، مهارت های ریاضی وی به طور قابل توجهی کمتر از حد نرمال است. خیلی از بچه ها با ریاضیات و محاسبات ریاضی مشکل دارند. اما اگر مشکل ریاضی فرزند شما جدی بوده و به نظر می رسد که احتمال خوب شدن آن کم است ممکن است نشانه مشکل به نام اختلال ریاضی یا دیسکالکولیا باشد. اختلال ریاضی در واقع یک نوع ناتوانی در یادگیری است که باعث می شود درک، یادگیری و انجام مسائل ریاضی برای فرزند شما دشوار باشد. دیسکالکلولیا در پسران و دختران به طور مساوی وجود دارد. این نوع بیماری، یک اختلال خاص بوده که تنها بر نحوه یادگیری ریاضی در کودکان تاثیرگذار است. کودکی که دچار این اختلال است احتمال دارد در دروس دیگر مانند تاریخ، جغرافیا، انگلیسی و ... خوب عمل کند. این نوع کودکان تنها در کلاس هایی که از ریاضیات و محاسبات استفاده می کنند مشکل دارند.

البته باید بگوییم که همه مشکلات ریاضی و حتی مشکلات جدی را نمی توان به اختلال حساب نسبت داد. انواع اختلال ریاضی می تواند شامل مشکلات نوشتن یا حفظ اعداد، شمارش، جمع و تفریق، تفسیر علائم ساده ریاضی مانند +، -، x و /  باشد. مشکلات دیگری مثل پردازش بینایی یا شنوایی، و یا اختلالاتی مانند نارسا خوانی و... نیز می توانند یادگیری ریاضی را سخت کنند. بنابراین این سوال به وجود می آید که والدین باید مراقب چه چیزی باشند؟ این کودکان ممکن است در تشخیص اعداد، یادگیری شمارش  یا حتی تشخیص الگوهای ریاضی دچار مشکل شوند.

اختلال ریاضی چقدر رایج است؟

وقتی که بچه ها به مرور بزرگتر می شوند احتمال دارد که در به خاطر سپردن اعداد ساده مانند کد پستی هم دچار مشکل باشند. همچنین در برخی از این افراد تشخیص راست از چپ و مسافت ها نیز مشکل خواهد بود. از دیگر نشانه های این اختلال می توان به مشکل در خواندن ساعت، مقاومت در برابر ایجاد تغییر و فهمیدن این که یک کار چقدر طول می کشد  تا انجام شود اشاره کرد. Dyscalculia اصطلاحی است که برای توصیف ناتوانی های یادگیری خاص که بر توانایی فرزند در درک، یادگیری و انجام عملیات ریاضی و اعداد تأثیر می گذارد به کار برده می شود. اگرچه تحقیق در مورد شیوع این نوع اختلال محدود است اما از نظر آماری تخمین زده می شد که بین ۵ تا ۷ درصد از کودکان در سنین دبستان ممکن است با این مشکل دست و پنجه نرم كنند. 

تشخیص این اختلال در کودکان با تست های روانی آموزشی خاص صورت می گیرد. اختلال ریاضی اغلب در مدرسه ابتدایی و زمانی که درس ریاضی در برنامه درسی گنجانده می شود به مرور خود را در کودکان نشان می دهد. این اختلال یک اختلال مادام العمر است که در هر سنی قابل تشخیص می باشد. هدف بلند مدت هر استراتژی درمانی ساده است. آموزش تکنیک های محاسبه و تقویت مهارت های استدلال مورد نیاز برای حل مسائل ریاضی یکی از راه های درمانی رایج است. با این حال در کوتاه مدت باید بر حذف موانع یادگیری و تغییر شیوه تدریس و آسان تر کردن نحوه آموزش و یادگیری ریاضیات تمرکز کرد.

علائم نشان دهنده اختلال ریاضی در کودکان

گاهی اوقات می توان شاهد بروز علائم هشدار دهنده در کودک بود مانند: 

• حس جهت گیری ضعیف
• هماهنگی ضعیف در حرکات ورزشی
•  مشکل در حفظ امتیاز در بازی های فکری رومیزی
• مشکل در یادگیری مفاهیم انتزاعی مانند زمان یا پول
•  مشکل در یادگیری بازی های استراتژیک مثل شطرنج  و...
• مشکل در تشخیص اعداد
• تاخیر در یادگیری شمارش
• مشکل در نظم دادن به چیزها و تشخیص الگوها
• مشکل در تخمین مدت زمان انجام کار
• مشکل حفظ در سطح پایه
• مشکل در انجام تکالیف و تست های ریاضی
• مشکل در تشخیص چپ از راست 
• مشکل در گفتن زمان و خواندن ساعت

و ... 

تشخیص دیسکالکولیا چگونه است؟

برای تشخیص اختلال ریاضی آزمایش خاصی وجود ندارد. انجام دادن مراحل زیر می تواند به شما کمک کند تا بتوانید این اختلال را تشخیص دهید.

• مراجعه به پزشک: هر نوع مشکل پزشکی مثل شنوایی ، بینایی و ... می تواند بر روند یادگیری کودک شما تاثیر بگذارد. بنابراین مراجعه به پزشک برای بررسی این مشکلات احتمالی یکی از بهترین اقدامات است.
• مشورت با معلم: از معلم ریاضی فرزند خود درخواست کنید که توجه ویژه ای به مسائلی که کودک شما در آن زمینه مشکل دارد داشته باشد. 
• زمینه های دیگر را مورد بررسی قرار دهید: تخمین زده می شد که نیمی از کودکانی که دچار اختلال ریاضی هستند دچار مشکلات دیگری نیز می باشند.
• مشورت با یک متخصص : بعد از انجام کارهایی که در بالا گفتیم بهتر است که با یک متخصص یادگیری مشورت کنید. متخصص یادگیری می تواند فرزند شما را ارزیابی کرده و راهنمایی های لازم را در این خصوص به شما ارائه کند.

روش های درمان اختلال ریاضی 

در مورد روش های درمان اختلال ریاضی باید بگوییم که مانند سایر ناتوانی های یادگیری هیچ درمان خاصی برای این اختلال وجود ندارد. به عبارتی دیگر با دارو یا قرص خاصی نمی توان آن را درمان کرد. اهداف درمانی در این نوع اختلال پر کردن شکاف ها و ایجاد مکانیسم های مقابله ای در کودکان است که می تواند از طریق آموزش های ویژه و سایر مداخلات انجام شود.

البته می توان با آموزش مفاهیم پایه حساب و ریاضیات توسط یک مربی متخصص این کار، تا حدودی به بهبود این اختلال کمک کرد. درمان اختلال ریاضی اغلب شامل آموزش های ریاضی به صورت اختصاصی و استفاده از وسایل کمک آموزشی و امکانات مناسب برای یادگیری ریاضی در کلاس درس می باشد. برای درمان بزرگسالان می توان از روان درمانی استفاده کرد. این کار حداقل می تواند مشکلات مربوط به عزت نفس را که ناشی از مشکلات ریاضی می شود کاهش دهد.

 از جمله اقداماتی که می توان در این زمینه انجام داد می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• امکان استفاده از ماشین حساب
• گذاشتن زمان بیشتر برای کودک مورد نظر
• تنظیم سختی کار
• تفکیک مشکلات پیچیده به مراحل کوچک تر
• به کارگیری پوستر برای یادآوری مفاهیم پایه ریاضی به دانش آموزان
• تدریس خصوصی به منظور آموزش مهارت های اساسی و اصلی
• ارائه اطلاعات تکمیلی از طریق درس های تعاملی با کامپیوتر و انجام پروژه های عملی

در صورت درمان نشدن اختلال ریاضی در کودکی این مشکل می تواند تا بزرگسالی نیز ادامه پیدا کند. حتی در تحصیلات عالی و موفقیت در محل کار این افراد ممکن است در مضیقه قرار گیرند. به جرات می توان گفت که ابتدایی ترین پیشرفت ها در مهارت های ریاضی می تواند تاثیرات طولانی مدتی بر زندگی روزمره افراد داشته باشد. 

روش های درمانی اختلال ریاضی توسط مدارس

در مدارس معلمان می توانند امکانات کلاس درس را به گونه ای فراهم آورند که دانش آموزان دارای اختلال ریاضی بتوانند راحت تر به یادگیری بپردازند. برخی از روش های درمان اختلال ریاضی توسط مدارس به شرح زیر است:

1. در آزمون ها زمان اضافی در نظر گرفته شود: کودکانی که دچار این اختلال هستند اغلب در زمان آزمون های ریاضی احساس عجله و شتاب زدگی به آن ها دست می دهد. در صورتی که امکان پذیر باشد از برگزاری امتحان های زمانبندی شده برای این گونه افراد پرهیز شود. همچنین توصیه می شود که در آزمون از سوالات مربوط به جداول ضرب و مانند آن پرهیز شود. 
2. چک کردن مکرر در حین کار کلاسی: در حین انجام آزمون ها و تست های کلاسی مکرر پاسخ های وی بررسی شود. اگر پاسخ سوالی را اشتباه جواب داده به او گفته شود که مجدد انجام دهد. چون برای دانش آموزان تمام کردن یک کاربرگ کلاسی به طور یکجا خسته کننده است. 
3. مراحل مربوط به مسائل و الگوریتم های چند مرحله ای را فهرست کنید: تمامی دستورالعمل‌های گام به گام با شماره‌گذاری واضح را روی تخته یادداشت کنید، یا نسخه‌ای از آن را به دانش‌آموز خود بدهید که بتواند از روی آن به حل مسئله اقدام کند.
4. یادداشت نمونه سوالات: بهتر است به این گونه دانش آموزان آموزش دهید که نمونه سوالات را در یک دفترچه یادداشت کنند.
5. استفاده از نمودارهای مرجع با رنگ های روشن: کودکان مبتلا به اختلال ریاضی از بازنمایی بصری مسائل ریاضی می توانند چیزهای زیادی بیاموزند.
6. اجازه استفاده از ماشین حساب: هنگام حل مسائل ریاضی به دانش آموز اجازه دهید که بتواند از ماشین حساب برای جمع و تفریق استفاده کند. این کار باعث می شود مراحل اولیه حل مسئله را سریع تر و در دسترس تر انجام دهد. 
7. تعداد سوالات را کاهش دهید: اختصاص ۱۰ سوال به جای یک صفحه کامل می تواند برای ارزیابی درک دانش آموز کافی باشد. از ارائه سوالات پیچیده و سخت خودداری شود.

روش های درمان دیسکالکولیا در خانه توسط والدین

آموزش ریاضی به کودکان در خانه برای بسیاری از پدر و مادرها می تواند یک کار چالش برانگیز باشد. به خصوص اگر خودشان در ریاضیات مهارت کافی نداشته باشید. نکته ای که باید بدانید این است که نیاز نیست که شما به آموزش حساب دیفرانسیل و انتگرال به فرزندان خود بپردازید. برای این کار می توانید با تمرینات ساده روزمره به کودک خود کمک کنید تا مهارت های ریاضی وی تقویت شود. این کار باعث افزایش اعتماد به نفس نیز خواهد شد. در کل می توان با انجام اقدامات زیر به درمان اختلال ریاضی در خانه پرداخت.

• هرجا که می توانید اشاره ای به ریاضیات داشته باشید. به صورت ساده و کاربردی برای کودک خود شرح دهید که اعداد و معادلات تا چه حد می توانند در زندگی او کاربردی باشند. برای مثال وقتی که برای خرید به بازار می روید در مورد مقدار پولی که در هنگام خرید از فروشنده پس می گیرید یا تعداد میوه هایی که خریداری می کنید صحبت کنید. هنگامی که اعتماد به نفس کودک زیاد شود می تواند به شما در برنامه ریزی دستورالعمل ها و بودجه بندی برای خرید کمک کند. همه این ها در نهایت منجر به تقویت مهارت های بصری در او خواهد شد.
• بازی های ریاضی را انجام دهید. بسیاری از بازی‌های رومیزی رایج مانند Candyland، Sorry و mancala شامل شمارش، محاسبات ساده و مهارت‌های حرکتی ظریف هستند. این بازی‌ها و سایر بازی‌های مشابه را تا جایی که می‌توانید با کودک خود انجام دهید تا به او کمک کنید تا در محیطی سرگرم‌کننده و آرام، از اعداد استفاده کند.
• با فرزندتان در مورد مدیریت زمان تمرین کنید. بسیاری از کودکان مبتلا به دیسکالکولیا برای تشخیص اینکه چقدر زمان گذشته است یا اینکه چه زمانی باید به انجام فعالیت بعدی بپردازند مشکل دارند. با فرزند خود در مورد این چالش ها صحبت کنید و سیستمی را راه اندازی کنید تا به او کمک کند تا احساس خود را نسبت به زمان بهبود بخشد. استراتژی‌های رایج مانند یادآوری تلفن همراه، تایمرهای تصویری، یا اجازه دادن به فرزندتان برای استراحت مکرر در طول زمان انجام تکلیف در این زمینه می تواند مفید باشد. 
• - به فرزند خود در انجام تکالیف کمک کنید. مسائل ریاضی چند بخشی می‌تواند برای کودکانی که دچار اختلال ریاضی هستند ترسناک به نظر برسد. بدون کمک، ممکن است کودک شما مطمئن نباشد که از کجا شروع کند یا چه مراحلی را دنبال کند. با تکه تکه کردن تکالیف ریاضی برای فرزندتان، یا انجام چند مسئله با هم، کمک کنید تا او متوجه مراحل مورد نیاز شود. به فرزندتان اجازه دهید تا حد امکان از ماشین حساب استفاده کند تا حجم محاسباتی را که باید در ذهنش انجام دهد کاهش پیدا کند.
• باید در فرزند خود این حس را تقویت کنید که چالش های ریاضی او به معنی این نیست که او فردی احمق یا تنبل است. هر زمان که می توانید از مشوق ها برای تقویت اعتماد به نفس در کودک خود استفاده کنید. اگر دیدید که فرزند شما یک مسئله ساده را نمی تواند حل کند نا امید نشوید. اگر او احساس کند که شما ناراحت هستید این کار منجر به عصبی تر شدن او می شود و در نهایت ممکن است تمایل به تمرین نداشته باشد. ستایش او برای تلاش‌هایش و همچنین هدایت صبورانه او از میان موانع و مشکلات به او کمک می‌کند که با اعتماد به‌نفس‌ بیشتر  با مفاهیم جدید روبه رو شود. 

از آنجایی که استفاده از ریاضیات در زندگی روزمره بسیار رایج است، تشخیص دیسکالکولیا هرگز آسان نیست. اما با امکانات مناسب و با کمک والدین در خانه، کودکان و بزرگسالان به طور یکسان می توانند در ریاضیات اعتماد به نفس بیشتری پیدا کرده و به پیشرفت های بیشتری در این زمینه دست یابند.

اختلالات یادگیری چیست؟

ناتوانی های یادگیری  یا اختلالات یادگیری ، اصطلاحی کلی برای گروه گسترده ای از مشکلات یادگیری هستندکه از آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دیسلکسیا
• دیسکلکولیا
• دیس گرافی
• دیس پراکسی
• آفازی / دیس فازی 
• اختلالات پردازش شنوایی و بینایی

کودکان دارای ناتوانی در یادگیری می توانند موفق شوند و موفق نیز می شوند.

مواجهه با این احتمال که کودک شما یک اختلال یادگیری دارد بسیار دشوار است. هیچ پدر و مادری نمی خواهد رنج فرزند خود را ببیند. ممکن است از خود بپرسید که این چه معنایی می تواند برای آینده فرزند شما داشته باشد ، یا نگران باشید که چگونه مدرسه را پشت سر بگذارد. شاید نگران این باشید که به دلیل مشکلات یادگیری فرزندتان ، ممکن است به او بر چسب "کند ذهن" بزنند یا او را به کلاس ضعیف تری ببرند.

اما نکته مهمی که باید بخاطر بسپارید این است که اکثر بچه های دارای ناتوانی در یادگیری دقیقاً مانند بقیه باهوش هستند. فقط باید نوع آموزش آنها متناسب با سبک های یادگیری مخصوص آنها باشد. با اطلاعات بیشتر در مورد کلیات ناتوانی های یادگیری ، و به طور ویژه مشکلات یادگیری فرزند خود ، می توانید به زمینه سازی موفقیت آنها در مدرسه و خارج از مدرسه کمک کنید.

اگر نگران هستید ، منتظر نمانید

اگر مشکوک هستید که مشکلات یادگیری فرزند شما ممکن است به کمک ویژه ای نیاز داشته باشند ، لطفاً در گرفتن کمک تأخیر نکنید. هرچه زودتر پیش بروید ، شانس فرزندتان برای دستیابی به پتانسیل کاملش بیشتر می شود.

فرایند تست و تشخیص اختلالات یادگیری

تشخیص اختلال یادگیری یک فرایند است. این فرایند شامل آزمایش ، گرفتن شرح حال و معاینه توسط یک متخصص آموزش دیده است. یافتن یک مرجع معتبر مهم است. از مدرسه فرزند خود شروع کنید و اگر آنها نتوانستند به شما کمک کنند ، از پزشک ، دوستان و خانواده خود که با موفقیت با مشکلات یادگیری مقابله کرده اند ، سوال کنید.

انواع متخصصانی که قادر به بررسی و تشخیص ناتوانی های یادگیری هستند عبارتند از:

• روانشناسان بالینی
• روانشناسان مدرسه
• روانپزشکان کودک
• روانشناسان تربیتی
• روانشناسان رشد
• متخصصان اعصاب و روان
• سایکومتریست ها
• کار درمانگر (اختلالات حسی را که می تواند منجر به مشکلات یادگیری شود آزمایش می کند)
• زبان و گفتار درمانگر

گاهی اوقات برای دستیابی به تشخیص دقیق چند متخصص خدمات را به صورت یک تیم هماهنگ می کنند. آنها ممکن است از معلمان فرزند شما درخواست کمک کنند. سپس می توان برای خدمات آموزشی ویژه یا گفتاردرمانی در سیستم مدرسه توصیه هایی ارائه داد. اگر مدرسه دولتی مناسب نباشد ، یک مدرسه غیر انتفاعی که در زمینه درمان اختلالات یادگیری تخصص دارد ، می تواند جایگزین خوبی باشد.

درمان های مختلف اختلالات یادگیری

اختلالات یادگیری هیچ درمانی ندارند ، اما مداخله زودهنگام می تواند اثرات آن را کاهش دهد. افراد دارای ناتوانی در یادگیری می توانند راه هایی برای مقابله با ناتوانی های خود ایجاد کنند. کمک گرفتن زود هنگام احتمال موفقیت آنها در مدرسه و بعداً در زندگی را افزایش می دهد. اگر ناتوانی های یادگیری درمان نشوند ، کودک ممکن است احساس ناامیدی کند که می تواند باعث کاهش عزت نفس و سایر مشکلات برای او شود.

متخصصان می توانند با استفاده از نقاط قوت کودک و یافتن راه هایی برای جبران نقاط ضعف او ، در یادگیری مهارت ها به کودک کمک کنند. اقدامات درمانی بسته به ماهیت و میزان ناتوانی متفاوت است.

خدمات آوزشی ویژه

کودکانی که مبتلا به اختلالات یادگیری هستند می توانند خدمات آموزشی ویژه دریافت کنند. قانون آموزش افراد دارای معلولیت ایجاب می کند که مدارس دولتی آموزش های پشتیبانی ویژه کودکان معلول را به صورت رایگان ارائه دهند.
قوانین ایجاب می کند که کودکان در محیطی مناسب با کمترین محدودیت برای آنها، آموزش داده شوند. این بدان معنی است که محیط آموزش باید متناسب با نیازها و مهارتهای کودک باشد و در عین حال محدودیتهای مربوط به تجارب معمول یادگیری را به حداقل برساند.

برنامه های آموزشی فردی

کودکانی که واجد شرایط خدمات آموزش ویژه هستند ، یک برنامه آموزش فردی یا IEP دریافت می کنند. این برنامه آموزش شخصی و کتبی:

• اهداف کودک را لیست می کند
• خدماتی را که کودک دریافت خواهد کرد مشخص می کند
• متخصصانی را که با کودک کار می کنند لیست می کند

چگونگی واجد شایط بودن برای آموزش ویژه

برای واجد شرایط بودن جهت دریافت خدمات ویژه ، کودک باید توسط سیستم مدرسه ارزیابی شود , گایدلاین ها در مورد او صدق کنند. والدین و مراقبین می توانند با مسئولین مدرسه یا مسئول هماهنگی آموزش ویژه آنها تماس بگیرند تا از نحوه ارزیابی فرزندشان آگاه شوند.

مداخلات درمانی برای اختلالات یادگیری خاص

در ادامه فقط چند مورد از روش های کمک به کودکان دارای اختلالات یادگیری خاص آورده شده است.

دیسلکسیا یا نارساخوانی (Dyslexia5)

فنون تدریس فشرده. این موارد می تواند شامل رویکردهای خاص ، گام به گام و بسیار روشمند برای آموزش خواندن با هدف ارتقا مهارت های زبان گفتاری و زبان نوشتاری باشد. این تکنیک ها معمولاً از نظر تعداد دفعات و زمان تمرین سنگین تر هستند و به صورت گروه های کوچک یا تک به تک انجام می شوند.
تغییرات کلاس. معلم ها باید به دانش آموزان مبتلا به دیسلکسیا وقت بیشتری برای انجام تمارین بدهند و از تست های ضبط شده استفاده کنند تا به کودک اجازه دهد سوالات را به جای خواندن، بشنود.
استفاده از فناوری. کودکان مبتلا به نارساخوانی ممکن است از گوش دادن به کتاب های صوتی یا استفاده از برنامه های کلمه سازی بهره مند شوند.

دیسگرافی (Dysgraphia)

ابزارهای مخصوص. معلمان می توانند امتحانات شفاهی داشته باشند ، باید به کودک اجازه داده شود به جای نوشتن گزارش ، فایل ویدیویی ضبط کند. نرم افزارهای رایانه ای می توانند کودکان را قادر به تولید متن نوشتاری کند.
استفاده از فناوری. به کودک مبتلا به دیسگرافی می توان آموزش داد به جای نوشتن با دست ، از برنامه های پردازش لغت ، از جمله برنامه های تبدیل گفتار به متن هستند ، یا ضبط کننده صدا استفاده کنند.
کاهش نیاز به نوشتن. معلمان می توانند یادداشت ها ، رئوس مطالب و جزوه های درسی چاپ شده ارائه دهند.

دیسکلکولیا (Dyscalculia)

تکنیک های بصری. معلمان می توانند تصاویر مسسئله ها را کشیده و به دانش آموز نشان دهند که چگونه از مدادهای رنگی برای تفکیک بخشهایی از مسئله استفاده کند.
کمک به حافظه. شعر و موسیقی می تواند به کودک در به یاد آوردن مفاهیم ریاضی کمک کند.
کامپیوترها. کودک مبتلا به دیسکلکولیا می تواند از کامپیوتر برای تمرین و انجام تکالیفش استفاده کند.